Bodybuilder krijgt gyno's van Tribulus terrestris
Engelse chirurgen publiceren binnenkort een casestudie over een bodybuilder die gynaecomastie kreeg nadat hij het supplement Tribulus terrestris bulgaricum had geslikt. Behalve borstvorming en gezwellen had de man ook verlaagde concentraties testosteron, FSH en LH.
,,Artsen krijgen steeds vaker mannen in hun praktijk die gynaecomastie hebben gekregen door anabolen'', schrijven de artsen. ,,Maar om bijwerkingen als acne, striae en borstvorming te vermijden gebruikt een groeiende groep mannen alternatieven.'' Maar één van die alternatieven, het furostanol-extract van het plantje Tribulus, veroorzaakt misschien ook gyno's.
Dat concluderen de artsen uit het geval van een 21-jarige vliegtuigmonteur, die enthousiast met gewichten trainde. Zijn huisarts had hem doorverwezen omdat hij al vijf maanden een pijnlijke bult in zijn linkerborst had, die opspeelde tijdens het sporten. Vijf jaar eerder had hij ook al zo'n gezwel in een andere borst gehad, maar dat was spontaan overgegaan. Verder was de bodybuilder gezond. Hij rookte twee sigaretten per dag en dronk tien glazen alcohol per week.
Vanwege de pijn en omdat de man het graag wilde, haalden de chirurgen het gezwel weg en zogen ook nog wat vet weg. De wond heelde goed, maar tijdens een controle drie maanden later bleek dat er ook in de andere borst een bult ontstond, op ongeveer dezelfde plek waar de artsen zojuist bij de andere borst het gezwel hadden verwijderd.
Analyse van de hormoonspiegel van de man wees uit dat er iets helemaal niet goed zat. De testosteronspiegel van de man was 1.3 nanomol per liter, terwijl een spiegel van 10 tot 50 nanomol per liter normaal is. Het FSH van de man was 0.59 eenheden per liter, terwijl spiegels tussen 1.0 en 7.0 eenheden per liter normaal zijn. Het LH was tenslotte 0.26 eenheden per liter, terwijl normale waarden tussen de 1.0 en 8.0 eenheden per liter liggen. De concentraties estradiol en prolactine waren in orde.
Toen de artsen vroegen hoe dat kwam, vertelde de bodybuilder dat hij Tribulus terrestris gebruikte. De artsen adviseerden hem toen om daar mee te stoppen. Twee maanden later bleek dat de hormoonspiegels van de man weer waren hersteld. FSH: 11 IE per liter, LH 6.1 IE per liter en testosteron 15 nanomol per liter. De bult in zijn borst was verdwenen.
De eerste bult, bleek uit onderzoek, was een wildgroei van de buisjes die bij zogende vrouwen melk naar de tepel brengen. Als die cellen op hol slaan spreken artsen van atypical ductal hyperplasia of ADH. Op zich is ADH niet gevaarlijk, maar het is wel een tussenstadium tussen goedaardige gynaecomastie en borstkanker. Mensen met ADH hebben vijf keer zoveel kans op borstkanker dan normaal. De onderzoekers vragen zich dan ook af of Tribulus terrestris wel veilig is.
Supplementen zijn populair, besluiten de schrijvers van het stuk. Als artsen zieke mensen in hun praktijk hebben, moeten ze er rekening mee houden dat die vaak niet uit zichzelf zullen vertellen of ze supplementen gebruiken. Het komt niet bij ze op dat die 'natuurproducten' misschien hun ziekte hebben veroorzaakt. Artsen moeten er daarom expliciet naar gaan vragen, zoals ze ook vragen naar alcohol, roken, drugs en medicijnen.
J.K.A. Jameel, P.J. Kneeshaw, V.S.R. Rao, P.J. Drew. Gynaecomastia and the plant product ''Tribulis terrestris''. The Breast, doi:10.1016/j.breast.2003.10.013.